Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 4 tổ chức Lễ bàn giao kỷ vật chiến tranh do phía Hoa Kỳ cung cấp

Nhân dịp Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), ngày 15/4/2025, tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, Ban Chỉ đạo về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ Quân khu 4 (Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 4) tổ chức Lễ bàn giao kỷ vật chiến tranh do phía Hoa Kỳ cung cấp. Đồng chí Đại tá Phạm Văn Đông, Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 4 chủ trì buổi Lễ.

Đồng chí Đại tá Phạm Văn Đông, Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo 515 Quân khu 4 phát biểu tại Lễ bàn giao kỷ vật kháng chiến

Tham dự buổi Lễ có đại biểu Cục Chính sách - Xã hội, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam; đại diện Văn phòng Ban chỉ đạo quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Ban Chỉ đạo quốc gia 515); đại biểu Cục Chính trị Quân khu 4; Văn phòng Tùy viên Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam; đại diện Trường Harvard Kennedy Hoa Kỳ cùng các cựu chiến binh, thân nhân gia đình liệt sĩ.

Tại buổi lễ, phía Hoa Kỳ đã bàn giao ba cuốn nhật ký và sổ ghi chép của các liệt sĩ và cựu chiến binh từng tham gia kháng chiến. Nhân dịp này, Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia 515 và Bộ Tư lệnh Quân khu 4 cũng đã trao quà tặng các cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ.

Theo thông tin từ Trường Harvard Kennedy (Hoa Kỳ), cuốn sổ ghi chép của cựu chiến binh Lê Đức Thuận (quê tại huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa, thuộc Trung đoàn 9, Sư đoàn 304, từng chiến đấu tại tỉnh Quảng Trị) bị Sư đoàn Bộ binh số 1 của Quân lực Việt Nam Cộng hòa thu giữ ngày 12/7/1970 tại xã Tân Liên, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Cuốn sổ ghi chép và một bức thư cá nhân của cựu chiến binh Trần Minh Tuyển, (quê ở xã Thạch Sơn, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, từng chiến đấu trong Đại đội Công binh 24, Trung đoàn 101, Sư đoàn 325A, Phân khu 1, Trung ương Cục miền Nam Việt Nam) bị lực lượng Hoa Kỳ thu giữ ngày 17/01/1970 tại xã Minh Hòa, huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Nhật ký của liệt sĩ Nguyễn Văn Hiển (sinh năm 1943, quê ở thôn Võ Thuận, xã Tây Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình, nhập ngũ tháng 3/1962, thuộc Sư đoàn 3, Quân khu 5) bị thu giữ ngày 06/7/1967 tại xã Phổ Khánh, huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi bởi đơn vị  Lữ đoàn 1, Sư đoàn Dù số 101 Hoa Kỳ.

Phát biểu tại buổi lễ, Giáo sư, Tiến sĩ Anthony Saich, Giám đốc Viện Rajawali Foundation châu Á, Trường Harvard Kennedy cho biết: “Dự án của chúng tôi nhằm nghiên cứu có hệ thống các tài liệu lưu trữ từ Hoa Kỳ và Việt Nam, với mục tiêu tìm kiếm và xác minh thông tin liệt sĩ Việt Nam. Một phần quan trọng của dự án là trao trả các kỷ vật chiến tranh cho các cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ”. Ông nhấn mạnh, kết quả nghiên cứu đã được gửi tới Bộ Quốc phòng hai nước, góp phần hàn gắn vết thương chiến tranh giữa hai dân tộc. Đến nay, nhóm nghiên cứu đã tổng hợp 33 báo cáo về thông tin liệt sĩ, và đã trao trả 54 bộ kỷ vật chiến tranh, bao gồm 44 cuốn sổ tay, nhật ký (trong đó có một bản gốc do cựu binh Mỹ lưu giữ), 10 bức thư cá nhân và hơn 100 tài liệu khác như ảnh, lý lịch, chứng chỉ, bằng khen...

Phát biểu tại Lễ bàn giao kỷ vật kháng chiến, đồng chí Đại tá Phạm Văn Đông bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đối với những hy sinh, cống hiến to lớn của các liệt sĩ, gia đình liệt sĩ; đồng thời, khẳng định: Đảng, Nhà nước, Quân đội luôn quan tâm và có nhiều chủ trương, chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng. Trong đó, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của hoạt động Đền ơn đáp nghĩa. Thời gian qua, hợp tác quốc tế về khắc phục hậu quả chiến tranh nói chung, cung cấp thông tin, tài liệu, kỷ vật phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Việt Nam nói riêng là một trong những giải pháp tăng cường, đẩy mạnh và thực hiện hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Việt Nam. Những kỷ vật trên có ý nghĩa, giá trị tinh thần vô cùng lớn lao đối với thân nhân, gia đình liệt sĩ; đã đồng hành cùng với liệt sĩ trong quá trình sinh hoạt hằng ngày, thấm đẫm máu xương của các liệt sĩ, các cựu chiến binh, các đồng chí thương, bệnh binh trong những năm tháng chiến đấu trên khắp các chiến trường. Những kỷ vật này đã có hành trình lưu lạc nửa vòng trái đất, trải qua mấy chục năm thất lạc mới về được với thân nhân, gia đình liệt sĩ và các cựu chiến binh; đáp ứng phần nào nguyện vọng, mong mỏi của gia đình, xoa dịu một phần nỗi đau thương, mất mát của thân nhân liệt sĩ. Nhân dịp này, đồng chí Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 4 đã gửi lời cảm ơn và mong muốn các cơ quan chức năng của Hoa Kỳ tiếp tục tích cực hỗ trợ Việt Nam trong công tác khắc phục hậu quả chiến tranh; đặc biệt là trong công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ Việt Nam hy sinh qua các thời kỳ chiến tranh... góp phần xây dựng mối quan hệ, hợp tác hiệu quả giữa hai nước Việt Nam - Hoa Kỳ, theo tinh thần “gác lại quá khứ, hướng tới tương lai”.

Nhận lại cuốn sổ ghi chép từng mang theo trong kháng chiến, cựu chiến binh Lê Đức Thuận xúc động chia sẻ: “Kỷ vật tôi nhận lại là một cuốn sổ cá nhân, vật nhỏ bé nhưng chứa đựng biết bao ký ức, cảm xúc và cả những chứng tích của một thời khói lửa. Nó không chỉ là tư liệu cá nhân, mà còn là minh chứng sống động cho tinh thần chiến đấu kiên cường, ý chí quật cường và khát vọng hòa bình, thống nhất đất nước của thế hệ chúng tôi - những người lính từng đi qua sự tàn khốc của chiến tranh”./.