Mong thông tin về 15 phần mộ liệt sĩ ở khu vực sân bay Vo Diêu (Campuchia)

Những ngày cuối năm 2017, Đội K72, Bộ CHQS tỉnh Bình Phước đã tìm kiếm và quy tập 15 mộ liệt sĩ tại sân bay Vo Diêu, thuộc phum Chông Đoong, xã Tapengrưxay, huyện Kongpongsavai, tỉnh Kongpongthom, Vương quốc Campuchia.

Cán bộ, nhân viên Đội K72 tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Campuchia.

Sân bay Vo Diêu có từ thời Pháp thuộc, được xây dựng để dùng cho cả mục đích dân sự và quân sự, sau này được quân đội Mỹ dùng vào mục đích quân sự phục vụ chiến tranh xâm lược từ năm 1965. Sân bay cách trung tâm TP Sơ Tưng Xen, tỉnh Kongpongthom khoảng 11km về hướng đông bắc, nằm cạnh lộ 62 (từ TP Sơ Tưng Xen đến huyện Lờ Viên, tỉnh Prechvihia), phía trong sân bay có hai trảng là những khu rừng tái sinh, toàn bộ khu đất của sân bay và hai trảng này hiện vẫn nằm dưới sự quản lý của nhà nước, không có dân ở. Tuy nhiên,  người dân nơi đây đã sử dụng một phần đất để canh tác, trồng điều và một số loại cây khác.

Nhân chứng cung cấp thông tin về khu mộ trên là ông Chuôn Hon, 77 tuổi, ngụ ở phum Ô Sa La, xã Kongpongsavai, huyện Kongpongsavai, tỉnh Kongpongthom. Trước đây, ông Chuôn Hon từng dẫn đường đưa bộ đội Việt Nam vào đánh khu vực sân bay năm 1971. Theo thông tin ông Chuôn Hon cung cấp, khu vực này có khoảng  2-3 hàng mộ được chôn về hướng đông-tây của một trong hai trảng trên. Năm 2010, ông đã cung cấp thông tin này cho Đại tá Trần Văn Hợp, Đội trưởng Đội K70, Cục Chính trị Quân khu 7 (khi đó Đội K72 đã bàn giao địa bàn tỉnh Kongpongthom cho Đội K70); đến năm 2014, ông Chuôn Hon qua đời.

Từ thông tin trên, năm 2010, Đội K70 tổ chức lực lượng đến đào tìm hai lần, nhưng chưa phát hiện được khu vực mộ. Từ đợt 2, giai đoạn 13 (khi Đội K72 trở lại nhận địa bàn tỉnh Kongpongthom từ Đội K70) đến đợt 1 giai đoạn 16, Đội K72 cũng đưa lực lượng vào đào tìm nhiều lần, nhưng vẫn không có kết quả. Tiếp đó, từ ngày 14 đến 18/12/2017, Đội K72 tiếp tục nắm thông tin và đưa lực lượng vào đào tìm. Ngày 27/12/2017, lực lượng đào tìm theo chỉ đạo của Trung tá Nguyễn Quang Trung, Chính trị viên Đội K72, đào theo hướng đông cách trảng nhỏ khoảng 40m và phát hiện thấy một hố chôn có đất mùn và tro đen lẫn xương vụn, kích thước hố chôn 0,4m x 0,6m.

Đội K72, Bộ CHQS tỉnh Bình Phước tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại Campuchia

Trong các ngày từ 29 đến 31/12/2017, Đội K72 tiếp tục đào tìm và phát hiện thêm được 14 mộ nằm ở 3 hàng, trong đó có 1 hàng thẳng, 2 hàng còn lại khi chôn không được thẳng do vướng cây rừng; các hàng mộ cách nhau khoảng 3m; mộ cách mộ khoảng 2m, độ sâu khi chôn khoảng 0,4 - 0,5m. Về vật chứng còn lại trong 15 mộ, thì 8 mộ có chốt được nghi là khóa cài của bao xe đạn đã bị mục, 2 mộ có mảnh bom nhỏ (có khả năng mảnh bom này găm vào người trước khi hy sinh), 1 mộ có lọ penicillin thủy tinh, nắp bằng nhôm đã bị cháy nút cao su, 1 mộ có 2 miếng nhôm bị cháy đã bị ô xi hóa, 2 mộ còn ít xương nhỏ đã mục.

Do hài cốt trong số mộ liệt sĩ không còn di vật để xác minh, nhân chứng biết khu mộ đã mất năm 2014, do vậy, Đội quy tập K72, Bộ CHQS tỉnh Bình Phước đã trao đổi với Tiểu khu quân sự tỉnh Kongpongthom đề nghị phía bạn phối hợp cùng chính quyền địa phương xác minh.

Sáng 03/01/2018, theo đề nghị của Đội K72, phía bạn thành lập đoàn công tác, cùng cán bộ, chiến sĩ Đội K72 đến xác minh khu vực mộ. Đội K72 đã báo cáo cụ thể nguồn thông tin do nhân chứng cung cấp và đưa đoàn đi khảo sát thực địa, kiểm tra trực tiếp số mộ có hài cốt, đồng thời đề nghị đoàn cho ý kiến để xác minh khu vực mộ này. Qua tìm hiểu thực tế và trao đổi thông tin, đoàn đã thống nhất một số nội dung. Theo đó, khu vực mộ này cơ bản trùng cả về hướng và về số lượng hàng mộ mà nhân chứng cung cấp. Tuy nhiên, do diện tích rộng nên lực lượng đào tìm của Đội K70 và K72 trước đó chưa phát hiện ra. Khu mộ được chôn cất cẩn thận, các vị trí mộ được sắp xếp khá đều và độ sâu, cũng như diện tích các hố khá đồng nhất. Về phong tục tập quán của người Campuchia, phía bạn cho biết, từ trước tới nay, khi có người chết, sẽ đốt và lấy một phần tro bỏ vào hũ sành đưa vào chùa hoặc mang về nhà thờ cúng, số còn lại đem thả xuống sông. Khu vực này từ trước đến nay là khu vực quân sự, nên không có dân ở.

Trên cơ sở nguồn thông tin do nhân chứng cung cấp, căn cứ thực tế những năm chiến tranh ở khu vực này, căn cứ phong tục tập quán của người dân Campuchia và thực địa đào tìm, đoàn kết luận khu vực mộ này là của Bộ đội Việt Nam, đồng thời lập biên bản các bên cùng ký để xác nhận.

Đội K72 thông tin về đặc điểm khu mộ trên để tìm đơn vị từng chiến đấu tại đây và thân nhân các liệt sĩ. Đề nghị ai là đồng đội hoặc các cựu chiến binh đã tham gia chiến đấu tại khu vực này biết thông tin về nơi có 15 mộ ở sân bay Vo Diêu, thuộc phum Chông Đoong, xã Tapengrưxay, huyện Kongpongsavai, tỉnh Kongpongthom, liên hệ với Đội K72 theo địa chỉ: Trung tá Nguyễn Quang Trung, Chính trị viên Đội K72, Bộ CHQS tỉnh Bình Phước; điện thoại 0914.879.229 để giúp tìm đơn vị và thân nhân của các liệt sĩ./.

(Nguồn: Báo Quân đội nhân dân)