Lễ bàn giao và đón nhận hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất Lào trong các thời kỳ chiến tranh do các Đội Quy tập mộ liệt sĩ thuộc Bộ CHQS 6 tỉnh thuộc Quân khu 4 (Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Nghệ An) tìm kiếm, cất bốc trong mùa khô năm 2015 - 2016 về nước tại Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị (tháng 5/2016)
 

Cùng với đó, Ban Chỉ đạo quốc gia 1237 đã mở rộng quan hệ hợp tác với các nước để cung cấp thông tin, nâng cao hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; tổ chức đoàn công tác thăm, làm việc với các nước: Trung Quốc, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Thái Lan, Lào, Campuchia để trao đổi, chia sẻ, cung cấp thông tin về quân nhân Việt Nam hy sinh, mất tích trong chiến tranh; hợp tác tìm kiếm, cất bốc, di chuyển hài cốt liệt sĩ Việt Nam an táng ở nước Bạn về nước. Ban Công tác đặc biệt, Ủy ban Chuyên trách Chính phủ đón tiếp, hội đàm với Ban Công tác đặc biệt Chính phủ Lào, Ủy ban Chuyên trách Chính phủ Vương quốc Campuchia về việc tiếp tục phối hợp tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ năm 2016 - 2017. Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia 1237 đón tiếp, làm việc với Văn phòng Nhân sự và Phúc lợi (Bộ Quốc phòng Hàn Quốc) và Tổ chức Hội Cựu chiến binh Mỹ tham chiến tại Việt Nam (VVA) để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm tìm kiếm quân nhân hy sinh, mất tích trong chiến tranh, hỗ trợ nhận dạng hài cốt liệt sĩ. Các quân khu, địa phương có chung biên giới, các Đội quy tập thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các quân khu, các địa phương và các tầng lớp nhân dân của nước bạn Lào, Campuchia để khai thác, chia sẻ thông tin tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Bên cạnh đó, Bộ Quốc phòng đã phối hợp với Hội đồng Quốc gia Mặt trận đoàn kết phát triển Tổ quốc Campuchia thực hiện các dự án xây dựng, sửa chữa, tu bổ, tôn tạo các tượng đài hữu nghị Việt Nam - Campuchia; phối hợp với Ban Công tác đặc biệt Chính phủ Lào thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Dự án sửa chữa, tu bổ, tôn tạo 04 tượng đài “Tình đoàn kết liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào” tại các tỉnh: U Đôn Xay, Xiêng Khoảng, A Ta Pư, Chăm Pa Sắc và xây dựng tượng đài “Tình đoàn kết liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào” tại tỉnh Xay Xổm Bun (Lào). 
 

Đồng chí Trung tướng Lê Chiêm (nay là Thượng tướng), Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Chủ tịch Ủy ban Chuyên trách Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam và Ngài Seang Lapress, Cố vấn Chính phủ, Phó Chủ tịch Ủy ban Chuyên trách Chính phủ Vương quốc Campuchia ký biên bản Kỳ họp lần thứ XV về tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh trên đất Campuchia (tháng 7/2016)
 

Nhằm xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, Bộ Quốc phòng chỉ đạo Cục Quân y, Viện Pháp y Quân đội lập Dự án nâng cấp cơ sở giám định ADN giai đoạn 2; tích cực triển khai phân tích, giám định ADN mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ để xác định danh tính hài cốt liệt sĩ (Năm 2016, đã tiến hành giám định được 767 mẫu hài cốt liệt sĩ, 699 mẫu sinh phẩm, nhận dạng được 256 hài cốt liệt sĩ). Cục Khoa học Quân sự (Bộ Quốc phòng) chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan nghiên cứu, xây dựng quy trình xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Cục Chính sách (Tổng cục Chính trị) chủ trì nghiên cứu, xây dựng quy trình thu thập, xử lý dữ liệu “thông tin về liệt sĩ” phục vụ xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin bằng phương pháp thực chứng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ còn gặp nhiều khó khăn; bộc lộ những thiếu sót, khuyết điểm là: công tác tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ có đơn vị, địa phương thực hiện chưa thường xuyên, sâu, rộng; tiến độ rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ, xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về liệt sĩ còn chậm. Việc tiếp nhận, xử lý thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ chưa đồng bộ, còn nhiều khó khăn. Kết quả tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở trong nước vẫn còn hạn chế, chưa đạt được chỉ tiêu đề ra.

Để nâng cao hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong những năm tới, các đơn vị, địa phương cần thực hiện tốt một số nội dung chính sau đây:

1. Cấp ủy, chính quyền địa phương và lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, tổ chức đối với công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Căn cứ vào yêu cầu nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được giao, xác định rõ mục tiêu, xây dựng kế hoạch, đề ra các giải pháp thực hiện cụ thể, sát với tình hình thực tiễn và có tính khả thi cao.

2. Tích cực đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cung cấp thông tin và tham gia tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ. Triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình phối hợp giữa Ban Chỉ đạo quốc gia 1237 với Trung ương Hội Cựu chiến binh Việt Nam; Chương trình phối hợp giữa Bộ Chỉ huy quân sự các tỉnh, thành với Hội Cựu chiến binh các tỉnh, thành ở địa phương về tuyên truyền, vận động cung cấp thông tin phục vụ cho công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

3. Kịp thời kiện toàn các lực lượng chuyên trách, lâm thời trực tiếp làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhất là ở các địa phương thuộc địa bàn trọng điểm, còn nhiều hài cốt liệt sĩ cần tìm kiếm, quy tập.

4. Các cơ quan, đơn vị, địa phương ưu tiên bố trí lực lượng, phương tiện, khẩn trương hoàn thành việc rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ; xây dựng cơ sở dữ liệu về liệt sĩ, mộ liệt sĩ; tổ chức hội nghị rút kinh nghiệm về công tác rà soát, hoàn thiện hồ sơ, danh sách liệt sĩ ở cả 3 miền: Bắc, Trung, Nam.

5. Tập trung chỉ đạo quyết liệt, nâng cao hiệu quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở địa bàn trong nước, các địa bàn trọng điểm còn nhiều hài cốt liệt sĩ; kịp thời khảo sát, tìm kiếm các địa điểm đã xác định được đầy đủ thông tin, nhất là các khu vực mộ tập thể. Đồng thời, tiếp tục phối hợp, làm tốt công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở các nước bạn Lào, Campuchia, tổ chức cất bốc, di chuyển, đón nhận, bàn giao, an táng hài cốt liệt sĩ chặt chẽ, chu đáo, trang nghiêm, an toàn tuyệt đối, thể hiện tình cảm, sự tri ân đối với các anh hùng liệt sĩ./.