Tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ - Hành trình ân nghĩa - Bài 3: Đẩy mạnh xác minh thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ

Công tác tìm kiếm, quy tập (TKQT) hài cốt liệt sĩ (HCLS) hiện nay gặp rất nhiều gian nan, khó khăn, công tác xác minh, đối chiếu thông tin để xác định danh tính (XĐDT) HCLS còn thiếu thông tin cũng đối diện với không ít rào cản vướng mắc, phức tạp. Để xác minh thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ, các cơ quan chức năng phải tiến hành qua nhiều khâu, nhiều bước, đòi hỏi nỗ lực rất cao của lực lượng chức năng và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Nhân viên Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tiến hành giám định ADN xác định danh tính hài cốt liệt sĩ

Nước mắt ngày trở về

Trở lại huyện Cam Lộ (Quảng Trị) những ngày nắng như đổ lửa của tháng 5/2020. Sau khi nhận được thông tin từ người dân cung cấp, phát hiện di vật của liệt sĩ ở khu đất sản xuất nông nghiệp tại thôn Tân Định, xã Cam Thành, Đội TKQT HCLS Sư đoàn 968, Quân khu 4 phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành rà soát, xác minh, kết nối nguồn tin và triển khai tìm kiếm, cất bốc được 18 HCLS, trong đó, có 1 HCLS kèm theo lọ penicillin đựng mảnh giấy bị nhòe. Sư đoàn 968 phối hợp với Công an tỉnh Quảng Trị khôi phục thông tin ghi trên mảnh giấy với nội dung: Trần Đình Cửu, Cẩm Quang, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh; hy sinh ngày 12/6/1974.

Đồng chí Thiếu tá Hoàng Minh Mẫn, Chính trị viên Đội TKQT HCLS Sư đoàn 968, chia sẻ: “Mỗi khi tìm được một HCLS có thông tin, mọi gian lao trong hành trình TKQT HCLS như tan biến hết đối với anh em trong đội. Chúng tôi hiểu rằng, thân nhân liệt sĩ đang mòn mỏi đợi chờ thông tin nên mọi công tác xác minh, thẩm định đều được tiến hành khẩn trương, cẩn thận, tỉ mỉ, hiệu quả nhất. Đối với liệt sĩ Trần Đình Cửu, sau khi có đầy đủ thông tin, đơn vị đã liên hệ với thân nhân liệt sĩ và thể theo nguyện vọng của gia đình tổ chức bàn giao HCLS để địa phương và gia đình tổ chức lễ đón nhận, an táng tại quê nhà”.

Ngày đón hài cốt anh trai Trần Đình Cửu về quê nhà, ông Trần Đình Thường, ở xã Cẩm Quang (Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) cùng toàn thể gia đình không cầm được nước mắt. Ông tâm sự: “52 năm kể từ ngày anh tôi khoác ba lô từ biệt bố mẹ và các em lên đường chiến đấu, hẹn ngày đất nước thống nhất trở về sum họp. Vậy mà anh đi biền biệt! Đồng đội trở về nói anh hy sinh ở Cam Lộ (Quảng Trị), gia đình nhiều lần vào tìm kiếm nhưng không có kết quả. Nay nhờ các đồng chí ở Sư đoàn 968, anh được về sum họp cùng gia đình, thỏa ước nguyện bấy lâu nay!”.

Triển khai nhiệm vụ xác định HCLS còn thiếu thông tin, thực hiện chỉ đạo của đồng chí Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo (BCĐ) quốc gia về TKQT và XĐDT HCLS (gọi tắt là BCĐ quốc gia 515) về việc “Nghiên cứu xây dựng quy trình XĐDT HCLS còn thiếu thông tin”, trong quá trình triển khai, thực hiện nhiệm vụ, các cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng thực hiện giám định ADN HCLS đối với 106 mộ liệt sĩ thiếu hoàn toàn thông tin tại lô E, Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đắc Lắk và Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Cư M’gar, tỉnh Đắc Lắk để XĐDT HCLS còn thiếu thông tin thuộc Trung đoàn Bộ binh 25, Bộ Tư lệnh B3, Quân khu 5 trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước trên địa bàn tỉnh Đắc Lắk. Kết quả thực nghiệm định danh được 34 ngôi mộ thiếu hoàn toàn thông tin, trả lại đầy đủ thông tin cho 34 liệt sĩ trong niềm vui, sự nghẹn ngào xúc động của gia đình, người thân và đồng đội các anh sau bao năm mong ngóng, đợi chờ.

Cầm trên tay kết quả giám định ADN của anh trai là liệt sĩ Hồ Đình Quý, ông Hồ Đình Châu, ở xã Tân Sơn (Quỳnh Lưu, Nghệ An) ngậm ngùi nói: “Hòa bình lập lại, bố mẹ tôi luôn mong mỏi đợi tin anh Quý trở về. Nhưng niềm mong mỏi ấy cho đến tận khi bố mẹ về với tổ tiên vẫn không thành hiện thực. Trước lúc mất, bố mẹ luôn căn dặn chúng tôi nhất định phải tìm được hài cốt anh Quý đưa về quê hương, nay ước nguyện ấy đã trở thành hiện thực”.

Niềm hạnh phúc của gia đình ông Trần Đình Thường và ông Hồ Đình Châu cũng là niềm mong đợi của nhiều thân nhân gia đình liệt sĩ. Đồng chí Đại tá Đoàn Quang Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chính sách (Tổng cục Chính trị) cho biết: “Từ năm 2013 đến năm 2020, các cơ quan chức năng đã tiếp nhận hơn 38.000 mẫu HCLS và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ, phân tích ADN được hơn 23.000 mẫu, lưu trữ tại Trung tâm lưu trữ cơ sở dữ liệu ADN”.

Đẩy nhanh tiến độ XĐDT HCLS còn thiếu thông tin

Trong những năm qua, công tác XĐDT HCLS còn thiếu thông tin được thực hiện với hai hình thức: Phương pháp thực chứng (thu thập và xử lý dữ liệu thông tin về liệt sĩ) và phương pháp phân tích di truyền (ADN).

Tuy nhiên, hiện cả hai phương pháp ngày càng gặp nhiều khó khăn, thách thức. Trao đổi về vấn đề này, đồng chí Thiếu tướng Trần Quốc Dũng, Ủy viên BCĐ quốc gia, Chánh Văn phòng BCĐ quốc gia 515, Cục trưởng Cục Chính sách (Tổng cục Chính trị), cho biết: “Đối với phương pháp thực chứng, khó khăn lớn nhất là thiếu thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ; việc giải mã ký hiệu, phiên hiệu các đơn vị chưa đầy đủ; hồ sơ lưu trữ, sơ đồ an táng các liệt sĩ còn ít; địa hình thay đổi; các nhân chứng tuổi cao, trí nhớ giảm, phần lớn đã mất nên việc rà soát thông tin, đối chiếu, kiểm chứng để khớp nối, tạo cơ sở xác minh danh tính các liệt sĩ rất khó”. Đối với việc giám định ADN HCLS cũng gặp không ít khó khăn, bởi phần lớn các mẫu HCLS tính tới thời điểm hiện tại đều có thời gian chôn cất hơn 40 năm qua nên chất lượng không bảo đảm. Thân nhân chủ yếu của các liệt sĩ để lấy mẫu sinh phẩm xét nghiệm ADN hầu hết tuổi cao, sức yếu, không ít trường hợp đã mất. Nhiều mẫu sinh phẩm phải thử đi, thử lại nhiều lần, bằng nhiều phương pháp khác nhau; số lượng mẫu cần giám định lớn, nguồn nhân lực của các đơn vị trực tiếp làm công tác này còn mỏng... đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ xác định ADN đối với HCLS.

Để đẩy nhanh tiến độ, nâng cao hiệu quả công tác XĐDT HCLS còn thiếu thông tin, Bộ Quốc phòng đang đề nghị Chính phủ cho áp dụng thực hiện Quy trình “XĐDT HCLS còn thiếu thông tin”, để từng bước xác minh, làm rõ các phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin, đặc biệt việc ứng dụng Quy trình “Thu thập và xử lý dữ liệu thông tin về liệt sĩ còn thiếu thông tin” để xác minh, kết luận, bổ sung, đính chính thông tin đối với hơn 600.000 mộ liệt sĩ có một phần thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ trên toàn quốc. Thời gian qua, BCĐ quốc gia 515 ban hành Kế hoạch thí điểm ứng dụng Quy trình “Thu thập và xử lý dữ liệu thông tin về liệt sĩ còn thiếu thông tin” để xác định HCLS còn thiếu thông tin ở Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đắc Lắk. Đây là một nhiệm vụ mang ý nghĩa tri ân sâu sắc, nhưng cũng rất nhiều khó khăn, đòi hỏi có sự quan tâm, vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Trong đó, quân đội là lực lượng nòng cốt để thực hiện nhiệm vụ này.

Đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Đức Hóa, Phó Chính ủy Quân khu 4, Trưởng BCĐ 515 Quân khu 4 cho biết: “Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 xác định rõ nhiệm vụ trong thời gian tới là cùng với việc TKQT và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin, các đơn vị, địa phương phải quản lý chặt chẽ địa bàn, thực hiện đúng quy định của Chính phủ về TKQT và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin; đồng thời, tổ chức tốt các hoạt động đón nhận, bàn giao, truy điệu, an táng HCLS; lấy mẫu HCLS, mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sĩ để phân tích, đối chiếu ADN; công bố, trả kết quả xác định HCLS còn thiếu thông tin chặt chẽ, chu đáo, trang nghiêm, đúng quy định, phù hợp với phong tục, tập quán của từng địa phương”.

Song song với đó, BCĐ 515 các quân khu và BCĐ 515 các tỉnh, thành phố đề xuất, trong thời gian tới các cơ quan chức năng cần sớm ban hành quy trình xác định HCLS còn thiếu thông tin; hướng dẫn, triển khai thực hiện bảo đảm khoa học, chặt chẽ, không để tác động, ảnh hưởng đến tâm lý xã hội và tâm tư, nguyện vọng của thân nhân, gia đình liệt sĩ. Đẩy mạnh ứng dụng quy trình thu thập và xử lý dữ liệu thông tin về liệt sĩ để xác minh, kết luận thông tin mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng. Mở rộng quan hệ, tăng cường hợp tác quốc tế; bảo đảm nguồn lực, phương tiện, trang bị, kinh phí và chế độ, chính sách đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ TKQT HCLS và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin.

Công tác TKQT và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin là nhiệm vụ chính trị quan trọng; là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; thể hiện truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc Việt Nam. Với trách nhiệm chính trị trước Đảng, trước nhân dân và lòng biết ơn sâu sắc các anh hùng liệt sĩ đã anh dũng hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế cao cả; các cơ quan, đơn vị, địa phương, các lực lượng làm nhiệm vụ TKQT và XĐDT HCLS còn thiếu thông tin, với truyền thống và kinh nghiệm đã tích lũy được trong những năm qua, nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt hơn nhiệm vụ này trong thời gian tới, đáp ứng sự mong mỏi, tin tưởng của Đảng, Nhà nước, Nhân dân và thân nhân, gia đình liệt sĩ.

* Hiện nay, cả nước có gần 1,2 triệu liệt sĩ. Đến nay, các đơn vị, địa phương đã TKQT được hơn 900.000 HCLS (trong đó, hơn 600.000 mộ liệt sĩ thiếu một phần thông tin).

(Nguồn nội dung: Báo Quân đội nhân dân)


Phòng Thông tin điện tử/Cục Chính sách
Số lượt đọc: 3627 Cập nhật lúc: 22/07/2021 15:38
Số/ký hiệu Ngày ban hành Trích yếu
194/HD-CS 18/01/2023 Hướng dẫn công tác chính sách năm 2023
20/QĐ-CT 05/01/2023 Phê duyệt Kế hoạch công tác chính sách năm 2023
1757/CT-CS 19/10/2022 Về việc rà soát, đánh giá thực trạng; đề xuất chủ trương, giải pháp hỗ trợ giải quyết chính sách, ổn định hậu phương cán bộ, QNCN, CCQP, CN&VCQP
1528/CT-CS 13/09/2022 Về việc tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách hậu phương quân đội
1263/CS-NC 08/06/2022 Về việc giải quyết chế độ, chính sách đối với sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công chức quốc phòng, công nhân quốc phòng, viên chức quốc phòng trong bàn giao, giải thể các trường cao đẳng nghề do Bộ Quốc phòng quản lý
Số/ký hiệu Ngày ban hành Trích yếu
82/2023/TT-BQP 03/11/2023 Quy định điều chỉnh trợ cấp hằng tháng đối với quân nhân, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân đã phục viên, xuất ngũ, thôi việc
55/2023/NĐ-CP 21/07/2023 Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 75/2021/NĐ-CP ngày 24 tháng 7 năm 2021 của Chính phủ quy định mức hưởng trợ cấp, phụ cấp và các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng
42/2023/NĐ - CP 29/06/2023 Điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng
80/2022/TT-BQP 11/11/2022 Hướng dẫn việc tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và bàn giao hài cốt liệt sĩ
55/2022/TT-BQP 27/07/2022 Hướng dẫn quy trình công nhận và thực hiện chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng thuộc trách nhiệm của Bộ Quốc phòng

Nhắn tìm đồng đội - Số 540

30/01/2024 20:45


THỐNG KÊ TRUY CẬP

SỐ LƯỢT TRUY CẬP HIỆN TẠI: 92

TỔNG SỐ LƯỢT TRUY CẬP: 16515343